Alzheimer hastalığı

Alzheimer hastalığı, günlük yaşamsal aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile karakterize, nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalıktır. Demansın en sık görülen tipidir. Bu hastalığı ilk olarak Alois Alzheimer tanımlamıştır.
Erken semptomlardan biri hafıza kaybıdır. Bu hafıza kaybı, geçmiş hafızanın korunduğu, hastalığın ilerlemesi ile birlikte sıklıkla telaffuz edilmeye başlanan küçük unutkanlıkların başlaması şeklindedir. Bozukluğun ilerlemesi ile bilişsel (kognitif) yeteneklerdeki kayıp, frontal ve temporal lob işlevleri ile ilişkili, dil alanlarında işlev kaybı (afazi), beceri gerektiren hareketlerde işlev kaybı (apraksi) ve tanıma fonksiyonlarında bozulmaya doğru uzanım göstermeye başlar.
Altta yatan patolojik sürecin yansıması olarak beyinde limbik sistem ile frontal ve temporal loblar arasındaki bağlantılarda kopmalar olur. Patolojik süreç temporoparietal korteksin yoğun bir şekilde tutulduğu fakat frontal lobu da etkileyen amiloid plak ve nörofibriler yumaklarla karakterize inflamatuvar cevabın birlikteliğinde nöron kaybı ve atrofisini içerir.
Hastalığın kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik faktörler suçlanmaktadır. Erken başlangıçlı Alzheimer hastaları ve az sayıdaki ailesel vakalarda üç farklı gende dominant mutasyon tespit edilmiştir. Daha sık görülen geç başlangıçlı Alzheimer hastalarında ApoE'nin duyarlılık genlerinden biri olduğu gösterilmiştir.

ALZHEİMER
 
Alzheimer hastalığı bunamanın en çok görülen şeklidir. Alzheimer daha çok 52-53 yaşlarına doğru ortaya çıkar.Hafıza bozuklukları, okuyamama, kendini ifade edememe, yazı yazamama şeklindeki işlev bozukluklarıyla başlar. Birkaç yıl sonra bütün akıl işlevlerinde gerileme ve ruhsal bozukluklar olarak ortaya çıkar. Bu tür bozuklukların farkında olması hastayı umutsuzluğa düşürür.
Alzheimer hastalığının iki şekli vardır; yaşlılıkta ve yaşlılık öncesinde. Yaşlılıkta görülen şekliyle hastalık çok yavaş başlar ve geç ilerler. Yaşlılık öncesi başlayan şekliyle ise 60 yaşından önce görülür ve hızlı bir şekilde ilerler.


NEDENLERİ
Alzheimer hastalığı ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Fakat bunların hiçbiri henüz kesinlik kazanmamıştır. Yapılan araştırmaların birçok muhtemel nedeninin arasında genetik faktörler de bulunmaktadır. Bir ailede birden fazla kişide hastalığa rastlanması, bu hastalığın tamamen olmasa bile kalıtsal bazı faktörlere bağlanabileceğini göstermektedir. 45 yaşından sonra doğum yapmak, dünyaya gelen çocuk için alzheimer hastalığının sebeplerinden biri olarak gösterilebilir.
Beyin iltihabı hastalığında da Alzheimera benzer bozukluklar görülmüştür. Bu da Alzheimer hastalığının enfeksiyona da bağlanabileceği fikrine yol açmıştır. Hastalıkla ilgili  çok tartışılan başka bir konu ağır kafa travması geçiren insanlarda hastalığa yakalanma olasılığının sağlıklı insanlardan çok daha yüksek olmasıdır. Özellikle boksörlerde olduğu gibi kafanın sürekli ağır darbe almasının beyinde bozukluklara yol açabileceği saptanmıştır.
Kesin olmamakla birlikte psikososyal etkenlerin de bu hastalığa neden olabileceği düşünülmektedir.


BELİRTİLERİ
Alzheimer hastalığı başlangıç itibariyle bunamaya benzer. Hastalık sinsi başlar, ağır fakat devamlı olarak ilerler. Hastalığın başlangıç belirtileri çok net olmadığından ilk evreleri kestirmek kolay değildir. İlk belirtiler kendini ifade edememe, unutkanlık, tahammülsüzlük ve depresyon şeklinde ortaya çıkar. Hafıza kayıpları özellikle de yakın geçmişi hatırlayamama çok belirgindir. Hasta hangi gün nerede olduğunu hatırlayamaz yani zaman ve mekan kavramları kaybolur. Konuşmada bozukluklar iyice belirginleşir.Hiç birşeyi önemsememe ya da saldırganlık gibi davranışlar ortaya çıkar. Masadaki yemeklerin arasında seçim yapmadan herşeyi yiyebilir. Şuursuzca yemek yeme durumu oburluğa dönüşebilir.
Hastalığın ileri evrelerinde hasta, yakınlarına bağımlı hale gelir. Günlük işlerinin çoğunu yapamaz durumdadır. Kişilik kaybı, hareketlerin iyice azalarak tam bir hareketsizliğe varması ve bağımlılık hastalığın son evreleridir.


TEDAVİSİ
Alzheimer hastalığını tamamen ortadan kaldırmak şimdilik mümkün değildir. Hastalığın ilk evreleri çok önemlidir. Hastanın olası unutkanlıklarını normal görmemek gerekir. Yaşlıdır unutabilir türden düşünceler hastalığı tanımamaktan geçer.
Bunama bozuklukları çok erken belirir. Fakat hasta bu durumun farkında olduğu için hata yapabileceği korkusunu taşır. Bu durum depresyon ve suçluluk duygusu olarak ortaya çıkar. Bu gibi durumlarda hasta yakınlarına büyük sorumluluklar düşmektedir. Hafif depresyonların ilaç tedavisine başvurulmadan önce hasta yakınlarının şefkat ve ilgisiyle hemen denetim altına alınması çok önemlidir. İleri depresyon belirtileri gözden kaçırılmamalı ve psikiyatrik yardım alınmalıdır. En azından hastalığın gidişatını azaltan ilaçlar kullanılmalıdır.Bu yüzden erken teşhis çok önemlidir.